Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu TMS Tedavisi
Dikkat Eksikliği Bozukluğu (DEB) veya Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB); dikkat toplama, odaklanma, dürtü kontrolü ve duygusal düzenleme alanlarında güçlüklerle seyreden nörogelişimsel bir rahatsızlıktır. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tedavisi için genellikle ilaç tedavisi (metilfenidat, amfetamin türevleri vb.) ve davranış terapileri kullanılmaktadır. Ancak son yıllarda TMS tedavisi (Transkraniyal Manyetik Uyarım) ilaçsız ve yenilikçi bir alternatif olarak öne çıkmaktadır.
TMS Tedavisi Nedir?
TMS tedavisi beyin üzerine yerleştirilen özel bir cihaz aracılığıyla manyetik uyarım dalgaları gönderilerek belirli beyin bölgelerini uyarma prensibine dayanan, cerrahi olmayan, ilaçsız bir tıbbi tedavi yöntemidir.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu DEHB’de TMS genellikle ön beyin (prefrontal korteks) bölgesine uygulanır. Bu bölge dikkat, karar verme, planlama ve dürtü kontrolüyle ilgilidir. TMS tedavisi seanslarında saçlı deriye temas eden bir bobin aracılığıyla kısa manyetik uyarılar verilir; bu da beyin hücrelerinin aktivitesini dengelemeye ve sinir ağlarının iletişimini güçlendirmeye yardımcı olur.
TMS Tedavisi DEHB’de Nasıl Etki Eder?
Bilimsel çalışmalar, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu TMS tedavisinin DEHB’li bireylerde özellikle sol dorsolateral prefrontal korteks bölgesinde aktivite azalmasını sağladığını göstermektedir. TMS tedavisi bu bölgeyi uyararak beyin fonksiyonlarını güçlendirir ve şu faydaları sağlayabilir:
- Dikkat ve odaklanmada artış
- Dürtüsellik ve hiperaktivitede azalma
- Motivasyon ve ruh halinde iyileşme
- Planlama, organizasyon ve karar verme becerilerinde gelişme
TMS Tedavisinin Avantajları
- İlaçsız ve cerrahi olmayan bir yöntemdir.
- Vücut sistemi üzerinde etkisi yoktur; kalp ritmi, iştah veya uyku düzenini etkilemez.
- İlaç tedavisine ek olarak veya tek başına uygulanabilir.
- Etkileri uzun süre kalıcı olabilir; birçok hastada tedavi sonrası aylardır devam eden iyileşme bildirilmiştir.
Bilimsel Kanıtlar
Araştırmalar Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu TMS tedavisinin hem ergenlerde hem de yetişkinlerde DEHB belirtilerini azaltabildiğini göstermektedir. TMS tedavisi Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu DEHB hastalarında dikkat eksikliği, hiperaktivite, dürtüsellik şikayetlerini azaltabilmektedir.
Beyin görüntüleme çalışmalarında TMS tedavisi sonrası dikkatle ilişkili bölgelerde aktivasyon artışı saptanmıştır.
Ayrıca TMS tedavisi Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu DEHB ile birlikte sık görülen anksiyete ve depresyon belirtilerini de hafifletebilir.
Tedavi Süreci Nasıl İşler?
TMS tedavi programı genellikle şu şekildedir:
- Seans süresi: 20–30 dakika
- Uygulama sıklığı: Haftada 5 gün
- Toplam süre: 4–6 hafta (hastanın durumuna göre değişebilir)
TMS ile Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tedavisi ilaç kullanmak istemeyen veya ilaçtan yeterli fayda görmeyen DEHB hastaları için umut vadeden, güvenli ve etkili bir seçenektir. Beynin dikkat ve davranış kontrolüyle ilişkili bölgelerini yeniden aktive ederek dikkat, odaklanma ve günlük yaşam performansını artırabilir. Bu nedenle TMS tedavisi hem çocuklar hem de yetişkinler için bilimsel bir tıbbi tedavi alternatifi olarak öne çıkmaktadır.
Kaynaklar:
* Efficacy and Safety of Transcranial Magnetic Stimulation for Attention‐Deficit Hyperactivity Disorder: A Systematic Review and Meta‐Analysis. Binbin Fu et al. Brain and Behavior. https://doi.org/10.1002/brb3.70246
*Transcranial magnetic stimulation in attention-deficit/hyperactivity disorder: a systematic review and meta-analysis of cortical excitability and therapeutic efficacy. Yu Han et al. Frontiers in Psychiatry. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2025.1544816
